Wraz z nadejściem wiosny i lata, gdy coraz więcej czasu spędzamy na świeżym powietrzu, wzrasta ryzyko kontaktu z kleszczami – małymi, ale groźnymi pasożytami, które mogą przenosić niebezpieczne choroby.
Jedną z najczęściej występujących infekcji odkleszczowych jest borelioza, znana również jako choroba z Lyme. Jeśli nie zostanie wcześnie wykryta i odpowiednio leczona, może prowadzić do poważnych, długotrwałych powikłań. Jak się leczy boreliozę?
Borelioza – co to jest?
Borelioza to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia. Przenoszona jest głównie przez ukąszenia kleszczy (zwłaszcza z rodzaju Ixodes) zakażonych bakteriami.
Kleszcze są odpowiedzialne za przenoszenie boreliozy zarówno na ludzi, jak i zwierzęta. Bakterie przedostają się do organizmu człowieka podczas ugryzienia, a następnie mogą rozprzestrzeniać się do różnych tkanek, prowadząc do złożonych objawów.
Borelioza – objawy u zwierząt
Zwierzęta, w tym psy i koty, są również podatne na boreliozę. U pierwszych mogą wystąpić takie objawy jak gorączka, utrata apetytu, zmniejszona aktywność, sztywność stawów, obrzęk oraz ból w kończynach. W skrajnych przypadkach choroba prowadzi do zapalenia nerek, co stanowi zagrożenie życia zwierzęcia.
Koty rzadziej chorują na boreliozę, jednak również mogą doświadczać bólu stawów i zmęczenia.
Pierwsze objawy boreliozy
Pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem boreliozy jest rumień wędrujący. Pojawia się w miejscu ukąszenia kleszcza zwykle w ciągu 3-30 dni od zakażenia.
Rumień ma postać zaczerwienionego, rozszerzającego się kręgu, często z jaśniejszym środkiem przypominającym tarczę strzelniczą. Nie rozwija się jednak u każdego zakażonego, co może utrudniać wczesną diagnozę.
Objawy boreliozy u ludzi
Wiedząc, jakie są objawy boreliozy, można szybko zareagować i poszukać specjalistycznej pomocy. Obejmują one fazę wczesną oraz przewlekłą.
W fazie wczesnej występują objawy grypopodobne: gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów, zmęczenie oraz powiększenie węzłów chłonnych.
W fazie przewlekłej, gdy bakterie rozprzestrzeniają się w organizmie, mogą pojawić się objawy neurologiczne, takie jak zapalenie nerwów, niedowład, drętwienie kończyn oraz problemy z koncentracją.
Borelioza – objawy skórne
Oprócz rumienia wędrującego mogą wystąpić inne objawy skórne, takie jak chłoniak boreliozowy, który przybiera postać sino-czerwonego guzka. Pojawia się głównie na płatkach usznych, brodawkach sutkowych oraz mosznie.
W zaawansowanych przypadkach borelioza może prowadzić do przewlekłego zanikowego zapalenia skóry, objawiającego się ścieńczeniem i przebarwieniem skóry.
Borelioza u dzieci – objawy
U dzieci borelioza niekiedy objawia się inaczej niż u dorosłych. Często pierwszym sygnałem jest rumień wędrujący, jednak mogą występować również bóle stawów, zmęczenie oraz problemy neurologiczne, takie jak bóle głowy czy trudności w koncentracji.
Warto zwrócić uwagę na nietypowe objawy, jak zmiany nastroju czy problemy ze snem, które mogą sugerować zajęcie ośrodkowego układu nerwowego.
Kto leczy boreliozę?
Boreliozę diagnozują i leczą specjaliści, tacy jak lekarze chorób zakaźnych, interniści czy reumatolodzy. W przypadku wystąpienia objawów neurologicznych konieczna jest konsultacja z neurologiem. Dermatolog z kolei może być pomocny przy objawach skórnych, takich jak rumień wędrujący czy przewlekłe zmiany skórne.
Borelioza – leczenie
Leczenie boreliozy opiera się głównie na stosowaniu antybiotyków. W fazie wczesnej najczęściej stosowane są doksycyklina, amoksycylina lub cefuroksym.
W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdy bakterie atakują układ nerwowy lub stawy, konieczna może być dłuższa kuracja antybiotykami podawanymi dożylnie. Wczesne rozpoznanie i leczenie są kluczowe dla zapobiegania powikłaniom.
Powikłania po boreliozie
Nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak przewlekłe zapalenie stawów, zapalenie opon mózgowych, uszkodzenie nerwów (np. porażenie nerwu twarzowego), a także zaburzenia rytmu serca. Tego rodzaju komplikacje bywają trudne do leczenia i często wymagają długotrwałej terapii.
W niektórych przypadkach nawet po skutecznym leczeniu antybiotykami pacjenci mogą odczuwać tzw. zespół poboreliozowy. Charakteryzuje się on utrzymującym się zmęczeniem, bólem mięśni i stawów oraz problemami neurologicznymi.